مشخصات کتاب:
نام کتاب: خودآموز صفحه خوان NVDA برای نابینایان، جلد۲ – کد ۴۰۲
نویسنده: مهندس نصرالله رضایی حسین آبادیسال نشر:
نوع کتاب: گویا
راهنمای تهیه محصول
مقدمه:
صفحه‌خوان از اساسی‌ترین ابزار مورد نیاز نابینایان برای کار با رایانه است. JAWS در حال حاضر مشهورترین و پراستفاده‌ترین صفحه‌خوان موجود در جهان می‌باشد که انجمن موج نور اصفهان در دو کتاب و چندین کتابچه به آموزش صفحه خوان پرداخته‌است.
در سال‌های اخیر صفحه خوان NVDA (NonVisual Desktop Access) که برای سیستم‌عامل ویندوز طراحی شده و به صورت رایگان و منبع‌باز در اختیار افراد نابینا قرار گرفته‌است، در دنیا بسیار مطرح شده و هزاران نابینا در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند؛
با توجه به آنچه گفته‌شد؛ انجمن موج نور اصفهان که قبلا اقدام به تهیه کتاب خودآموز صفحه خوان NVDA جلد اول کرده‌بود؛ کتاب حاضر را در ادامه و تکمیل کتاب قبلی، به عنوان جلد دوم آن ارائه‌کرده و به مباحث پیشرفته‌تری پرداخته‌است.
ساختار کتاب
مطالب این کتاب در هشت فصل و سه ضمیمه سازماندهی شده‌است:
- فصل ششم به یادآوری مهم‌ترین مطالب کتاب قبلی می‌پردازد. در این فصل ابتدا با نکات پایه استفاده از NVDA از جمله بازکردن، بستن و استفاده از منوی NVDA، کلیدهای خواندن، کلیدهای مربوط به دستورات پایه NVDA و استفاده از صفحه لمسی با NVDA آشنا می‌شویم. سپس نشانگرهای system focus و system caret، پس از آن پیمایش شی به شی یا object navigation، سپس حالت بازبینی یا review و در نهایت کار با ماوس در NVDA مورد بررسی قرارمی‌گیرند.
- در فصل هفت که به حالت مرور یا browse mode اختصاص یافته، ابتدا کاربرد این حالت بررسی‌شده‌است و سپس به نحوه حرکت بین عناصر، دسترسی به لیست عناصر، و استفاده از اشیای درج شده در یک صفحه پرداخته‌شده‌است.
- در فصل هشتم به امکانات ویژه NVDA در برخی برنامه‌ها پرداخته‌شده‌است. در این فصل ابتدا با این امکانات آشنا می‌شویم؛ سپس به بررسی نحوه خواندن خودکار عناوین سطرها و ستون‌ها در جداول Word، استفاده از حالت مرور در برنامه Word، خواندن خودکار عناوین سطرها و ستون‌ها در برنامه Excel و در نهایت نحوه دسترسی به لیست عناصر در Excel می‌پردازیم.
- فصل نهم به قسمت اول تنظیمات NVDA اختصاص‌یافته‌است. در این فصل ابتدا با تنظیمات سریع و تنظیمات عمومی و سپس تنظیمات مربوط به سینتیسایزر، گفتار، بریل، صفحه‌کلید، ماوس، نشانگر بازبینی، ارائه اشیا و در نهایت حالت مرور می‌پردازیم.
- در فصل دهم که به قسمت دوم تنظیمات اختصاص‌یافته، کار را با بررسی تنظیمات قالب‌بندی اسناد و آشنایی با لغت‌نامه گفتار، تلفظ علائم نقطه‌گذاری و نمادها، اشارات ورودی، نحوه ذخیره و بازیابی تنظیمات و دسترسی و پشتیبان‌گیری از پرونده‌های تنظیمات NVDA ادامه می‌دهیم.
- فصل یازده شما را با پروفایل‌ها در NVDA آشنا می‌کند؛ در این فصل ابتدا با مفهوم و کاربرد پروفایل‌ها آشنا می‌شوید؛ سپس با ایجاد و فعال و غیرفعال‌کردن یک پروفایل، تغییر پروفایل برای یک فعال‌ساز، تغییر نام و حذف یک پروفایل و غیرفعال‌کردن موقت فعال‌سازها آشنا می‌شوید.
- در فصل دوازدهم که به افزونه‌ها اختصاص‌یافته، ابتدا با مفهوم افزونه در NVDA آشنا می‌شویم و سپس دریافت و نصب یک افزونه، دسترسی به راهنمای یک افزونه و غیرفعال‌کردن یا حذف یک افزونه را بررسی می‌کنیم.
- در پایان در فصل سیزدهم شما را با چند افزونه کاربردی برای NVDA آشنا می‌کنیم؛ در این فصل نحوه کار با افزونه‌های Golden Cursor، Place Markers، Systray، Resource manager و Weather+ را می‌آموزید.
- در ضمیمه ۱ با نصب صفحه خوان NVDAآشنا می‌شوید.
- ضمیمه ۲ به تهیه نسخه پرتابل از NVDA اختصاص یافته‌است.
- در ضمیمه ۳ لیست دستورات NVDA به صورت متنی ارائه شده‌است.
این کتاب دارای یک واژه‌نامه هم هست که در آن اکثر لغات انگلیسی به کار رفته در کتاب، همراه معادل فارسی آنها ارائه شده‌است.
توجه در استفاده
لطفاً در استفاده از کتاب به نکات زیر توجه فرمائید:
- سیستم‌عامل به کار گرفته شده در این کتاب Windows 10 Pro نسخه ۱۸۰۳ (۶۴-bit) build 17133.73 می‌باشد.
- نسخه صفحه‌خوان NVDA به کار گرفته‌شده در این کتاب ۲۰۱۷.۴ می‌باشد.
- نرم‌افزار NVDA نسخه ۲۰۱۸.۱.۱ به همراه افزونه‌های Golden Cursor، PlaceMarkers، systray list، Resource Monitor و Weather Plus در پوشه‌ی Tools قرار داده‌شده‌اند؛ توجه داشته‌باشید که هم نرم‌افزار و هم افزونه‌های آن به روزرسانی می‌شوند و برای استفاده بهتر از نرم‌افزار و افزونه‌ها، بهتر است آنها را به روز نگه‌دارید.
- در این کتاب، زبان پیش‌فرض برای کار در منوها انگلیسی است؛ در عین حال کاربر در صورت تمایل می‌تواند با توجه به امکانات صفحه‌خوان، با تغییر زبان، از سایر زبان‌ها از جمله فارسی نیز استفاده کند.
- بهتر است در هر قسمت، پس از تمرین و تسلط نسبی به قسمت بعدی بروید.
- عبارات دیگری که همراه صحبت‌های گوینده می‌شنوید، خروجی صفحه‌خوان NVDA نسخه ۲۰۱۷.۴ به همراه موتور صوتی پارس‌آوا نسخه ۳ است؛ صفحه‌خوان، نوشته‌های خروجی برنامه‌ها را به گفتار تبدیل می‌کند.
- با کلمات و عباراتی که از صفحه‌خوان‌ها می‌شنوید به خوبی مأنوس شوید؛ زیرا وقتی با نرم‌افزارها، وب، رایانه و تلفن همراه کار می‌کنید؛ عملا توسط صدای آن‌هاست که می بینید.
قدردانی
در این جا فرصت را غنیمت شمرده و از حمایت خانه‌ی ریاضیات اصفهان، به ویژه آقای دکتر علی رجالی، و از همکاری آقایان میثم امینی، سعید درفشیان، جواد ایزدی، اسماعیل رفاهی، علی شفیعی علویجه، و خانم‌ها عالیه ترکان و راضیه جمالیان که در تهیه‌ی این کتاب ما را یاری کردند و از شما که با نظرات خود موجب ارتقای این کار و کارهای بعدی می‌شوید قدردانی می‌کنیم.
فهرست مطالب
- مقدمه
- فصل۶. یادآوری
- فصل۷. حالت مرور (browse mode)
- فصل۸. امکانات ویژه NVDA در برخی برنامه‌ها
- فصل۹. تنظیمات NVDA (قسمت اول)
- فصل۱۰. تنظیمات NVDA (قسمت دوم)
- فصل۱۱. پروفایل‌ها
- فصل۱۲. افزونه‌ها
- فصل۱۳. آشنایی با چند افزونه کاربردی برای NVDA
- ضمیمه ۱: نصب NVDA
- ضمیمه ۲: تهیه نسخه پرتابل از NVDA
- ضمیمه ۳: دستورات NVDA
- واژه‌نامه